مجله موفقیت: دزدی، یعنی برداشتن بدون اجازه وسایل دیگران. کودکان خردسال هیچ علمی نسبت به مفهوم مالکیت ندارند و بارها پیش می آید که چیزی را که متعلق به خودشان نیست، برمی دارند و بدون اجازه با خود به خانه می آورند.

در اینجا به چند نکته ساده که والدین می توانند با به کار بستن آنها مانع از بروز چنین رفتاری در کودکانشان شوند، اشاره می شود.

کودکان 3 تا 5 سال

برای کودکان 3 تا 5 ساله، برداشتن وسایل دیگران عملی عادی است چرا که هنوز مفهوم مالکیت و حریم خصوصی را درک نمی کنند. آنها به سختی می فهمند که نباید چیزی را که متعلق به آنها نیست، بدون اجازه بردارند زیرا در مرحله خودمحوری از رشد هستندو تصور می کنند همه چیز در اختیار آنهاست و هر کاری بخوانند می توانند انجام دهند. بنابراین بهتر است پدر و مادرشان آنها را به دلیل این رفتار (برداشتن بدون اجازه اشیا دیگران) تنبیه و سرزنش نکنند. در عوض، فرصت خوبی برای آنهاست که درباره موضوع مالکیت و اشتباه بودن عمل کودک با او صحبت کنند.

کودک 6 تا 12 سال

کودکان از حدود 6 سالگی به بعد، نه تنها مفهوم مالکیت را درک می کنند، بلکه به تدریج قادرند به اشتباه بودن عملشان نیز پی ببرند. زمانی که شروع به درک اینگونه مفاهیم می کنند، والدین باید حد و مرزهای مالکیت و رفتارهایی را که به آنها «دزدی» گفته می شود، برایشان روشن سازند.

دلایل دزدی:

1- جلب توجه
2- کمبود مالی
3- انتقام گرفتن
4- پذیرفته شدن در جمع همسالان

رفتار والدین در برابر سرقت های کودکان

1- ابتدا مفهوم دزدی را برای کودک خود به طور واضح شرح دهید: «دزدی یعنی برداشتن چیزی که مال شما نیست، بدون اجازه صاحب آن». دزدی را همیشه یک کار نادرست بنامید و هیچ استثنایی برای آن قرار ندهید. مرتب به فرزندتان یادآوری کنید و آن را یک هشدار جدی بدانید و به سادگی از کنار آن نگذرید.

2- وسایل کودکتان را هر چند وقت یک بار بررسی کنید تا مطمئن شوید وسیله ای جدید که شما آن را تهیه نکرده اید به آنها اضافه نشده باشد.

3- در مورد خاطرات تان که درباره صداقت و درستکاری است صحبت کنید. مثلا زمانی که صندوقدار به اشتباه باقیمانده پول بیشتری به شما داد و شما آن را برگرداندید.

4- به تمام رفتارهایی که کودک از روی صداقت و مسوولیت پذیری انجام می دهد، پاداش بدهید. بر تمام خصوصیات مثبت در کودکتان تاکید کنید.

5- یک موقعیت ساختگی ایجاد کنید که کودکتان ترغیب شود تصمیم خوب و درست بگیرد. زمانی که با شرایط دشوار روبرو می شود، به عنوان مثال 1000 تومان روی میز قرار دهید و طوری وانمود کنید که از وجود آن بی خبر هستید، به او اجازه دهید در برابر وسوسه با نفس خود مبارزه کند یا کودک خود را به مغازه بفرستید و 5000 تومان در اختیارش بگذارید در حالی که آن چیزی که باید خریداری شود، 1000 تومان است، مطمئن شوید که کودک، باقی مانده پول شما را برمی گرداند.

6- در مورد ارزش دارایی های کودکتان با وی صحبت کنید (مثل کتاب ها، اسباب بازی ها و ...).

7- در مورد رفتار منفی کودک از او توضیح بخواهید. هرگز او را با انسان های منفی مقایسه نکنید. مثلا اگر یکی از نزدیکان شما انسانی منفی است، به کودک نگویید تو دقیقا مثل او هستی، این کار شما باعث الگوبرداری کودک می شود.

8- وقتی از کودکتان رفتاری منفی دیدید، تمام جوانب آن را برای وی توضیح دهید، و سعی کنیدموضوع را برایش روشن سازید.

9- در هیچ زمانی دزدی را کوچک نشمارید. اجازه دهید کودکتان مسوولیت آن را بپذیرد و مقصر را همسالان و اعضای خانواده ندانید. هیچ بهانه ای را قبول نکنید. دزدی را در هر زمانی ناپسند بدانید.

10- مراقب اعمال خود باشید. شما والدین، الگوی کودکان هستید. در رستوران یا فروشگاه ها حتی یک قاشق پلاستیکی را برندارید، هیچ عملی از چشمان آنها پنهان نمیماند.

11- اگر کودکشما با همسالانش در سرقت همراهی کرد، طوری عمل کنیدکه او باخبر شود شما از موضوع آگاه هستید. چشم پوشی و پنهان کردن این مسئله حتی در برداشتن یک آب نبات باعث تقویت رفتار نادرست کودک و استمرار در دزدی می شود.

12- جریمه ای که برای دزدی در نظر می گیرید باید بلافاصله باشد. به عنوان مثال در کارهای خانه مثل نظافت، او را سهیم کنید یا برای مدتی از دوچرخه سواری محرومش کنید.

13- اگر کودک از یک مغازه دزدی کرد بدون اینکه فکر کنید این مسئله باعث از دست رفتن آبروی شما می شود یا تاثیر منفی بر اعتماد به نفس کودک می گذارد، همراه او به مغازه رفته و از او بخواهید به صاحب مغازه توضیح دهد و در قبال عملی که انجام داده، کاری کند. مدام این مسئله را در نظر بگیرید، اگر در آینده دست به دزدی های بزرگتر زد چه کار خواهید کرد.

14- او را از تاثیر کارش بر دیگران مطلع کنید. وقتی فرد دزدیمی کند، تنها در مورد خودش فکر می کندو به صاحب مال توجهی ندارد، دزدییک عمل خودخواهانه است.

15- با توجه به چیزی که کودک دزدیده او را برای مدتی از آن محروم کنید. به عنوان مثال اگر یک شکلات برداشته برای 3 هفته از خرید شکلات خودداری کرده و این مدت را در تقویم ذکر کنید.

16- از کودک بپرسید اگر کودک دیگری اسباب بازی مورد علاقه اش را بدون اجازه بردارد، چه احساسی پیدا می کند، او هم همین احساس را خواهد داشت.

17- فرق بین دزدی و امانت گرفتن را می توانید با مثال هایی برای کودک توضیح دهید. امانت گرفتن از کتابخانه و پس دادن مجدد آن.

18- گاهی دزدی برای جلب توجه والدین است. به کودک، راه هایی که می تواند شما را خوشحال کند و توجه تان را جلب کند، شرح دهید.

19- با فرزند خود رابطه دوستانه داشته باشید. به کودک بیاموزید که خواسته اش را با شما در میان بگذارد. اگر کودک اسباب بازی، خوراکی یا وسیله ای می خواهد، به او یاد دهید که خواسته اش را با شما در میان بگذارد تا راه صحیح رسیدن به آن را به او یاد دهید. برای مثال اگر کودک از عروسک دوستش خوشش آمده، این موضوع را با شما در میان بگذارد تا شما چاره ای برایش بیندیشید.

20- هرگز مبلغ زیاد پول را در دسترس کودکان قرار ندهید. شاید کودک وسوسه شود و بخواهد آن را بردارد.

21- از تنبیه بدنی خودداری کنید. حتی اگر فرزند شما در سنین بالاتر است این کار باعث خشم او شده و ممکن است دست به اعمال ناشایست دیگری نیز بزند.

22- رفتار دزدی کودک را در همان سنین اولیه خاموش کنید. اگر رفتارهای نادرست او را نادیده بگیرید در بزرگسالی عادت می شود. 30 درصد از نوجوانانی که به علت سرقت دستگیر شده اند می گویند این کار برای آنها به صورت عادت درآمده است.

23- زمانی که دزدی به دلایل مادی است به کودک کارهایی متناسب با سن او محول کنیدو در آخر به وی مقداری پول بدهید. میزان پول و میزان کار، باید با توجه به سن کودک باشد.

24- هرگز کودک را وادار به اعتراف کردن و قسم خوردن نکنید، چون این کار، شما را از یافتن دلیل رفتار دور می کند. در عوض به او بگویید امیدوارم راست بگویی و اینگونه نباشد.

25- حتما برای کودک خود پول توجیبی مقرر کنید.

26- حتما برای کودک خود پول توجیبی مقرر کنید.