آزموني براي تشخيص كودكان بيش فعال
آزموني براي تشخيص كودكان بيش فعال
اختلال كم‌توجهي و بيش‌فعالي، مشكل بسياري از كودكان و البته نگراني بسياري از والدين است. بعضي از والدين برعكس، حتي شيطنت و خرابكاري مفرط كودكشان را جدي نمي‌گيرند و آن را به حساب تيزهوشي و كنجكاو بودن او مي‌گذارند.اين آزمون به شما كمك مي‌كند دريابيد فرزندتان به مشكل بيش‌فعالي و كم‌توجهي دچار است يا نه.هنگام جواب دادن به سوال‌هاي زير، اين نكته‌ها را در نظر داشته باشيد:• سن فرزندتان را در نظر بگيريد.• رفتار فرزندتان را در 6 ماه گذشته ملاك پاسخ دادن قرار دهيد.• توجه كنيد كه اين آزمون به تنهايي نبايد ملاك تشخيص يا درمان يك كودك باشد.گزاره‌هاي زير را بخوانيد و براي هريك، يكي از گزينه‌هاي روبه‌رو را انتخاب كنيد (امتياز هريك از گزينه‌ها در مقابل آنها نوشته شده) و در نهايت، مجموع امتيازهايتان را حساب كنيد و تفسير آزمون را بخوانيد.
قسمت اول:1) فرزندتان به جزييات توجه نمي‌كند يا در انجام تكاليف مدرسه‌اش اشتباه‌هاي ناشي از بي‌دقتي دارد؟2) به سختي مي‌تواند توجهش را حين انجام يك كار و تا پايان آن حفظ كند؟3) وقتي مستقيما با او صحبت مي‌كنيد، به نظر مي‌رسد گوش نمي‌دهد؟4) باوجود داشتن ميل باطني به انجام كارها و فهميدن دستوراتي كه به او داده مي‌شود، به دستورات درست عمل نمي‌كند و نمي‌تواند كاري را به پايان برساند؟5) به دشواري مي‌تواند به وظايف و فعاليت‌هايش نظم دهد؟6) كارهايي كه به تلاش مداوم ذهني نياز دارند، دوست ندارد و از انجام آنها طفره مي‌رود؟7) وسايل لازم براي انجام كارها يا تكاليفش را گم مي‌كند؟ (مداد، كتاب، اسباب بازي و ...)8) صداها يا محرك‌هاي ديگر به آساني حواسش را پرت مي‌كنند؟9) در فعاليت‌هاي روزانه‌اش فراموشكار است؟10) با دست‌هايش ور مي‌رود يا پاهايش را تكان مي‌دهد و وقتي نشسته، سر جايش وول مي‌خورد و مي‌لولد؟11) مواقعي كه لازم است سر جايش بنشيند، صندلي را ترك مي‌كند؟12) مواقعي كه لازم است سر جايش بنشيند، بيش از حد به دور و اطراف مي‌دود و از صندلي‌ها بالا مي‌رود؟13) انجام بازي‌هاي بي‌سر و صدا برايش دشوار است؟14) تمام روز در حال حركت است، انگار در بدنش موتور كار گذاشته‌اند؟15) بيش از حد حرف مي‌زند؟16) وقتي از او سوال مي‌پرسيد، قبل از اينكه سوال تمام شود، با عجله جواب مي‌دهد؟17) رعايت نوبت برايش دشوار است؟18) وسط حرف ديگران يا كار آنها مي‌پرد؟19) با بزرگسالان بحث مي‌كند؟20) از كوره در مي‌رود؟21) آگاهانه از خواسته‌ها و قوانين بزرگسالان سرپيچي مي‌كند؟22) عمدا ديگران را اذيت مي‌كند؟23) ديگران را مسوول خطاها يا بدرفتاري‌هاي خود مي‌داند؟24) حساس است و به سادگي از ديگران مي‌رنجد؟25) عصباني يا بي‌ميل است؟26) كينه‌توز است و دوست دارد تلافي كند؟27) قلدري مي‌كند، ديگران را تهديد مي‌كند يا مي‌ترساند؟28) كتك‌كاري به راه مي‌اندازد؟29) براي فرار از كارهايي كه بايد انجام دهد، يا خلاص شدن از دردسر، دروغ مي‌گويد و ديگران را گول مي‌زند؟30) از مدرسه فرار مي‌كند؟31) ديگران را آزار فيزيكي مي‌دهد؟32) اشيا ارزشمند دزديده است؟33) عمدا وسايل ديگران را خراب مي‌كند؟34) اشيايي را به كار برده كه مي‌توانند صدمه جدي ايجاد كنند. (چاقو، چوب، آجر، اسلحه)35) حيوانات را آزار مي‌دهد؟36) عمدا آتش روشن مي‌كند كه خرابي به بار بياورد؟37) بي‌اجازه وارد خانه يا محل كار يا ماشين كسي مي‌شود؟38) شب بدون اجازه از منزل بيرون مي‌ماند؟39) شبانه از منزل فرار كرده است؟40) كسي را مورد سوءاستفاده جنسي قرار داده است؟41) مضطرب، هراسان يا نگران است؟42) به خاطر احتمال خطا، از امتحان چيزهاي جديد مي‌ترسد؟43) احساس بي‌ارزشي يا حقارت مي‌كند؟44) به دليل بروز مشكلات، خودش را سرزنش و احساس تقصير مي‌كند؟45) احساس تنهايي مي‌كند و حس مي‌كند كسي او را نمي‌خواهد و دوست ندارد. مي‌گويد: «كسي من را دوست ندارد.»46) ناراحت، غصه‌دار يا افسرده است؟47) نگران رفتار و ظاهر خود است و هميشه خجالت مي‌كشد؟تفسير آزموناگر شما هم فكر مي‌كنيد فرزندتان بيش‌فعال است، اين آزمون به شما كمك مي‌كند تا اين حدستان را ارزيابي كنيد، اما دقت داشته باشيد كه اين آزمون به تنهايي نمي‌تواند و نبايد ملاك تشخيص قرار گيرد. همچنين پاسخ مثبت به يك يا چند سوال نشانه وجود مشكل نيست. براي تفسير نمره‌هاي آزمون به نكته‌هاي زير توجه كنيد:• الف) اگر بين سوال‌هاي 1 تا 9 حداقل به 6 سوال پاسخ «اغلب» يا «تقريبا هميشه» داده‌ايد و در بين سوال‌هاي 48 تا 55 حداقل يك پاسخ «مشكل اندكي دارد» يا «مشكل جدي دارد» داريد، احتمالا كودكتان با اختلال كم‌توجهي روبروست.• ب) اگر در بين سوال‌هاي 10 تا 18 حداقل به 6 سوال پاسخ «اغلب» يا «تقريبا هميشه» داده‌ايد و در بين سوال‌هاي 48 تا 55 حداقل يك پاسخ « مشكل اندكي دارد» يا «مشكل جدي دارد» داشته‌ايد، احتمالا فرزندتان با اختلال بيش‌فعالي روبراست.• ج) اگر هر دو نتيجه «الف» و «ب» را از آزمون گرفته‌ايد، احتمالا كودكتان با اختلال بيش‌فعالي و كم‌توجهي (ADHD) روبراست.
قسمت دوم: عملكرد كودك48) عملكرد كلي فرزندتان در مدرسه چگونه است؟49) خواندن فرزندتان چگونه است؟50) نوشتن فرزندتان چگونه است؟51) رياضي فرزندتان چگونه است؟52) ارتباط او با والدينش چطور است؟53) ارتباط او با خواهر و برادرش چطور است؟54) ارتباط او با همسالانش چطور است؟55) مشاركت او در فعاليت‌هاي جمعي (مانند بازي‌هاي تيمي) چگونه است؟چه مي‌توان كرد؟
قسمت اول:1) فرزندتان به جزييات توجه نمي‌كند يا در انجام تكاليف مدرسه‌اش اشتباه‌هاي ناشي از بي‌دقتي دارد؟2) به سختي مي‌تواند توجهش را حين انجام يك كار و تا پايان آن حفظ كند؟3) وقتي مستقيما با او صحبت مي‌كنيد، به نظر مي‌رسد گوش نمي‌دهد؟4) باوجود داشتن ميل باطني به انجام كارها و فهميدن دستوراتي كه به او داده مي‌شود، به دستورات درست عمل نمي‌كند و نمي‌تواند كاري را به پايان برساند؟5) به دشواري مي‌تواند به وظايف و فعاليت‌هايش نظم دهد؟6) كارهايي كه به تلاش مداوم ذهني نياز دارند، دوست ندارد و از انجام آنها طفره مي‌رود؟7) وسايل لازم براي انجام كارها يا تكاليفش را گم مي‌كند؟ (مداد، كتاب، اسباب بازي و ...)8) صداها يا محرك‌هاي ديگر به آساني حواسش را پرت مي‌كنند؟9) در فعاليت‌هاي روزانه‌اش فراموشكار است؟10) با دست‌هايش ور مي‌رود يا پاهايش را تكان مي‌دهد و وقتي نشسته، سر جايش وول مي‌خورد و مي‌لولد؟11) مواقعي كه لازم است سر جايش بنشيند، صندلي را ترك مي‌كند؟12) مواقعي كه لازم است سر جايش بنشيند، بيش از حد به دور و اطراف مي‌دود و از صندلي‌ها بالا مي‌رود؟13) انجام بازي‌هاي بي‌سر و صدا برايش دشوار است؟14) تمام روز در حال حركت است، انگار در بدنش موتور كار گذاشته‌اند؟15) بيش از حد حرف مي‌زند؟16) وقتي از او سوال مي‌پرسيد، قبل از اينكه سوال تمام شود، با عجله جواب مي‌دهد؟17) رعايت نوبت برايش دشوار است؟18) وسط حرف ديگران يا كار آنها مي‌پرد؟19) با بزرگسالان بحث مي‌كند؟20) از كوره در مي‌رود؟21) آگاهانه از خواسته‌ها و قوانين بزرگسالان سرپيچي مي‌كند؟22) عمدا ديگران را اذيت مي‌كند؟23) ديگران را مسوول خطاها يا بدرفتاري‌هاي خود مي‌داند؟24) حساس است و به سادگي از ديگران مي‌رنجد؟25) عصباني يا بي‌ميل است؟26) كينه‌توز است و دوست دارد تلافي كند؟27) قلدري مي‌كند، ديگران را تهديد مي‌كند يا مي‌ترساند؟28) كتك‌كاري به راه مي‌اندازد؟29) براي فرار از كارهايي كه بايد انجام دهد، يا خلاص شدن از دردسر، دروغ مي‌گويد و ديگران را گول مي‌زند؟30) از مدرسه فرار مي‌كند؟31) ديگران را آزار فيزيكي مي‌دهد؟32) اشيا ارزشمند دزديده است؟33) عمدا وسايل ديگران را خراب مي‌كند؟34) اشيايي را به كار برده كه مي‌توانند صدمه جدي ايجاد كنند. (چاقو، چوب، آجر، اسلحه)35) حيوانات را آزار مي‌دهد؟36) عمدا آتش روشن مي‌كند كه خرابي به بار بياورد؟37) بي‌اجازه وارد خانه يا محل كار يا ماشين كسي مي‌شود؟38) شب بدون اجازه از منزل بيرون مي‌ماند؟39) شبانه از منزل فرار كرده است؟40) كسي را مورد سوءاستفاده جنسي قرار داده است؟41) مضطرب، هراسان يا نگران است؟42) به خاطر احتمال خطا، از امتحان چيزهاي جديد مي‌ترسد؟43) احساس بي‌ارزشي يا حقارت مي‌كند؟44) به دليل بروز مشكلات، خودش را سرزنش و احساس تقصير مي‌كند؟45) احساس تنهايي مي‌كند و حس مي‌كند كسي او را نمي‌خواهد و دوست ندارد. مي‌گويد: «كسي من را دوست ندارد.»46) ناراحت، غصه‌دار يا افسرده است؟47) نگران رفتار و ظاهر خود است و هميشه خجالت مي‌كشد؟تفسير آزموناگر شما هم فكر مي‌كنيد فرزندتان بيش‌فعال است، اين آزمون به شما كمك مي‌كند تا اين حدستان را ارزيابي كنيد، اما دقت داشته باشيد كه اين آزمون به تنهايي نمي‌تواند و نبايد ملاك تشخيص قرار گيرد. همچنين پاسخ مثبت به يك يا چند سوال نشانه وجود مشكل نيست. براي تفسير نمره‌هاي آزمون به نكته‌هاي زير توجه كنيد:• الف) اگر بين سوال‌هاي 1 تا 9 حداقل به 6 سوال پاسخ «اغلب» يا «تقريبا هميشه» داده‌ايد و در بين سوال‌هاي 48 تا 55 حداقل يك پاسخ «مشكل اندكي دارد» يا «مشكل جدي دارد» داريد، احتمالا كودكتان با اختلال كم‌توجهي روبروست.• ب) اگر در بين سوال‌هاي 10 تا 18 حداقل به 6 سوال پاسخ «اغلب» يا «تقريبا هميشه» داده‌ايد و در بين سوال‌هاي 48 تا 55 حداقل يك پاسخ « مشكل اندكي دارد» يا «مشكل جدي دارد» داشته‌ايد، احتمالا فرزندتان با اختلال بيش‌فعالي روبراست.• ج) اگر هر دو نتيجه «الف» و «ب» را از آزمون گرفته‌ايد، احتمالا كودكتان با اختلال بيش‌فعالي و كم‌توجهي (ADHD) روبراست.قسمت دوم: عملكرد كودك48) عملكرد كلي فرزندتان در مدرسه چگونه است؟49) خواندن فرزندتان چگونه است؟50) نوشتن فرزندتان چگونه است؟51) رياضي فرزندتان چگونه است؟52) ارتباط او با والدينش چطور است؟53) ارتباط او با خواهر و برادرش چطور است؟54) ارتباط او با همسالانش چطور است؟55) مشاركت او در فعاليت‌هاي جمعي (مانند بازي‌هاي تيمي) چگونه است؟چه مي‌توان كرد؟
اگر نتايج الف، ب، يا ج گرفته‌ايد، حتما فرزندتان را نزد يك روان‌پزشك يا روان‌شناس ببريد. تشخيص اختلال كم‌توجهي و بيش‌فعالي (ADHD) به اين سادگي‌ها نيست. حتي بعد از انجام اين آزمون نيز نمي‌توان به تشخيص قطعي رسيد، بنابراين بهتر است قبل از اينكه هرگونه برچسبي به فرزندتان بزنيد، براي ملاقات با يك روان‌پزشك يا روان‌شناس برنامه‌ريزي كنيد. بدون مشورت با روان‌پزشك در مورد وضعيت فرزندتان تصميم نگيريد و به خصوص در حضور كودك در مورد بيش‌فعالي حرفي نزنيد.
منبع :
