انضباط و رفتاردر کودکان

 انضباط چیست و از چه زمانی باید شروع شود؟

"انضباط" واژه ناخوشایندی است که برای انسان، ارتش و اطاعت از قوانین را تداعی می کند. در حقیقت، انضباط به معنی آموختن رفتار مناسب مطابق با اصول اخلاقی پذیرفته شده است و تمام کودکان مجبورند آن را بپذیرند. چنانچه فرزندتان از آموختن نظم و انضباط طفره رود، برای وی پذیرش قوانین دیگر زندگی بسیار مشکل تر خواهد بود و پیامدهای رفتاری، اجتماعی وخیمی را به بار می آورد. نظم و انضباط باید از سنین کودکی شروع شود، زیرا از همان زمان شما او را راهنمایی می کنید. هیچگاه کودک را تنبیه نکنید، اما تفاوت میان رفتار درست و غلط را به او نشان دهید. ثبات داشته باشید. اگر فرزندتان شیئی را روی زمین بندازد و شما  بخندید، دیگر نباید تعجب کنید زیرا کودک ممکن است این کار را ادامه دهد.

آیا می توانم فرزندم را تنبیه کنم؟

خیر، هرگز نباید کودک را تنبیه کنید ویا به او سیلی بزنید. برای کودکان زیر یکسال، هیچ نوع تنبیهی موثر نیست. چنانچه فرزندتان کار خطرناکی انجام داد، خیلی قاطع بگویید "نه" و او را عقب بکشید. اگر به وی لبخند بزنید، پیام را اشتباه دریافت خواهد کرد.

آیا وضع حمل سخت و دشوار، سبب بروز مشکلات رفتاری می شود؟

بله، زایمان سخت سبب بیقراری و ناآرامی کودک می گردد؛ اما این حالت معمولا پس از یکی دو هفته از بین می رود. فقدان اکسیژن یا برخی مشکلات دیگر در زمان زایمان بر روی رفتار کودک و گاه روی سایر موارد رشد و تکامل او تاثیر می گذارد. این موضوع ممکن است روی مادران نیز تاثیر بگذارد و احساس خوبی نسبت به کودکان خود نداشته باشند؛ به همین دلیل نمی توانند وظایف مادریشان را انجام دهند.

چه عواملی بر رفتار کودک تاثیر می گذارد؟

رفتار کودک شما ترکیبی از فطرت و طبیعت اوست. او با یک سری خصوصیتها و خصلتها به دنیا می آید که از همان روزهای اول متوجه آن می شوید. با این همه، شیوه برخورد شما با کودک در شکل گیری رفتار او موثر است.

چگونه می توانم فرزندم را خوب تربیت کنم؟

مهمترین مساله در این مرحله این است که او را دوست داشته باشید و به وی توجه کنید و امنیت و آسایشی را که یک کودک به آن نیاز دارد، برایش فراهم نمایید. با مهربانی با فرزندتان رفتار کنید تا بتوانید او را تحت کنترل داشته باشید.

برای اینکه فرزندم بهتر تربیت شود، وقتی گریه می کند او را بغل نکنم؟

زمانی که کودک می گرید، حتما به چیزی نیاز دارد. گاه ممکن است گرسنه باشد یا فقط بخواهد در آغوش گرفته شود. اگر به کودکتان هنگامی که می گرید جواب ندهید، گریه اش متوقف نخواهد شد؛ بلکه احساس می کند به او توجهی ندارید. او مطمئنا به گریه اش ادامه می دهد و این خود سبب می شود اوقات شما هم تلخ گردد.

فرزندم موهایم را می کشد، با وی چگونه برخورد کنم؟

به او بگویید: " نه این کار را نکن "او را عقب ببرید و چیز دیگری را به دستش بدهید. چنانچه فرزندتان را بغل کرده اید، هر بار این کار را کرد، او را زمین بگذارید. می توانید موهایتان را ببندید. نباید عصبانی شوید. او نمی خواهد شما را اذیت کند، بنابراین سعی کنید برخورد مناسبی داشته باشید.

فرزندم سرش را به تختخواب می زند. علت چیست؟

این نوعی عادت است که گاه کودکان در سنین بالاتر نیز آن را انجام می دهند. کودک با زدن سر خود به تختخواب، یا به دنبال جلب توجه است و یا بنا به دلایلی احساس ناامنی می کند. گاه کودکان سرشان را به دیوار یا زمین می زنند. در چنین مواقعی، بهترین راه حل، بی اعتنایی است. اما گاه کودکان به دلیل گوش درد این کار را انجام می دهند که آن هم مشکلی موقتی است و با سایر علائم بیداری از قبیل تب و بی اشتهایی نیز ممکن است همراه باشد.

من گاه عصبانی می شوم، چه باید بکنم؟

خیلی طبیعی است که گاه احساس عصبانیت کنید وکنترل خود را از دست بدهید.

فرزندتان را در تختخوابش بگذارید و از او دور شوید.

با یک مشاور، همسر یا یکی از دوستان نزدیک خود مشورت کنید.

رفتار کودک شما ممکن است عصبانی کننده باشد،اما این امر عمدی و آگاهانه نیست بنابراین از دست او ناراحت نشوید. این رفتار یک یا دو سال بیشتر طول نمی کشد و همه چیز به حالت عادی باز می گردد.

 منبع: پرورش و نگهداری نوزادان و کودکان/ دکتر احمد شاه فرهت و همکاران